Daha dünyayı değiştiremedik

7 yıl önce

Publicis İstanbul Reklam Yazarı Nil Merdan, Publicis İstanbul Kreatif Direktörü Can Faga’ya ‘Kuşak Farkı’ dosyası için sorularını sordu, tecrübeli reklamcı hem işe ilk başladığı yılları hem de günümüzdeki durumu anlattı.

Kreatifin “kral” olduğu yıllarda mesleğe adım atan ve günümüzde Publicis İstanbul’un Kreatif Direktörü olarak sektörde başarılı işlere imza atan Can Faga, aynı ajansta reklam yazarı olan Nil Merdan’ın geçmişle günümüzü karşılaştıran sorularını yanıtladı.

Nil Merdan Reklamcılığa ilk başladığın zamanlarla şimdiki reklamcılığı kıyaslamanı istesem neler söylersin?

Can Faga İlk başladığım zaman 2002 yılıydı. Arkadaş ortamlarında da bahsediyoruz, o yıllar kreatifin çok kral olduğu yıllardı. Çok acayip hikayeler anlatılırdı: Gittik şöyle sunum yaptık, müşteri böyle bayıldı… Zamanla kreatifin krallığı yerini başka şeylere bıraktı. Biraz müşteri krallığı oldu, biraz test dünyası oldu, biraz araştırmalar oldu. Aslında fikre verilen değer olarak bakarsan benim başladığım yıllarda çok daha kraldık, şimdi biraz daha iş tarafına döndü.

Nil Merdan Kreatiflerin çalışma şekillerinde bir değişiklik oldu mu?

Can Faga Çok olmadı. Düşünüyorum da her zaman böyleydik. Benden öncekiler daha farklıdır ama 2002 yılından beri kendi içimizde mutlu mesut çalışıyoruz rahat ortamda. O anlamda çok değişmedi yani.

Nil Merdan Bizim şimdi seninle kurduğumuz ilişkiyle senin daha önce kreatif direktörlerinle kurduğun ilişki benzer mi?

Can Faga Bizim zamanımızda çok yüksek karakterler vardı. O yüzden şimdiki gibi çok yakın ilişkiler kurmuyorduk açıkçası. Biraz daha mesafeliydi. O dönemler fikrin kral olduğu yıllar olduğu için onlar da o dönemin krallarıydı. Güçlü karakterler, yüksek egolar… Bu devirde onlar çok sökmüyor. Bunun egoyla yapılacak bir iş olduğunu düşünmüyorum.

Nil Merdan Peki sence çalıştığın kreatifler senin hakkında ne düşünüyor?

Can Faga Bilmiyorum, o başka bir röportajın konusu. Seviyorsunuzdur beni diye düşünüyorum.

Nil Merdan Seviyoruz seni. Ama sence biz Can Faga’yı nasıl tanımlıyoruz?

Can Faga Kendi kendine sordun bu soruyu.

Nil Merdan Samimi tanımlıyoruz. Can Faga’nın bir şeye kızdığını, bir fikri beğenmediği zaman azarladığını hiç bilmeyiz. Tatlı tatlı, o fikri daha iyiye taşımak için çalışır. Son dakikacıdır. Son dakikaya kadar o laf bellidir ama sunuma çıkarken metin değişir. Bu soru bana döndü, geçiyorum.

Nil Merdan Beğendiğin bir fikir olduğunda sen ayağa kalkarsın, bir şeyi beğenerek dinliyorsan sakalını kaşırsın… Bunlar bizim fark ettiğimiz Faga hareketleri ama fark etmediğimiz fikirle ilgili hareketin ya da totemin var mı?

Can Faga Bunu bana birkaç kişi daha söyledi. Çok güzel bir fikir geldiğinde ayağa kalkıyorum otomatik olarak. İyi bir fikrin yarattığı heyecan hiçbir zaman kaybolmuyor. Sunuma girmeden yarım saat önce rock’n roll dinlerim. Bir saat kapanırım, kimse girmesin, ben çalışayım. Onun dışında çok da bir şey yok.

Nil Merdan Bir fikri beğendiğinde ajans dışından birine danışmak istesen, sadece beğendim demesini bile duysan sana yetecek biri var mı?

Can Faga Gizlilikten dolayı çok yapamıyoruz ama yayınlandıktan sonra soruyorum. Şu anda birçok ajanstaki kreatif direktörlerle gerçekten arkadaşız, o önemli bir şey. Eski dönemlerdeki gibi o şu ekolü bu ekolü ben onunla görüşmem demiyoruz. Onların kavgalı oldukları şeyler vardı, yüksek karakterler sonuçta. Biz arada yemeğe çıkarız, konuşuruz… İşi yayınlamadan önce fikrini aldığım biri yok açıkçası ajans dışından. Ama işi yaptıktan sonra üzerine konuştuğum insanlar var.

Nil Merdan Şu ana kadar kariyerinde henüz gerçekleştiremediğin bir şey var mı?

Can Faga Daha dünyayı değiştiremedik, öyle bir şey var. Yaptığımız işi şundan dolayı seviyorum: Gerçekten bir şeyleri değiştirebiliyoruz. Cannes’a gittiğimiz zaman da görüyoruz. Bir iş yapıyorsun ve birkaç insanın hayatını kurtarabiliyorsun. Dünyadaki bir bakış açısını değiştirebiliyorsun. Türkiye’de o çapta işler henüz çıkamadı. Bana sorsalar Cannes’da en çok almak istediğin ödül ne diye Titanium ya da Grand Prix for Good gibi bir şeyler isterdim. Bu mesleğin öyle bir gücü var ve onu daha kullanmadık. Umarım bir gün kullanırız. Yaklaştık ama olmadı.

Nil Merdan Peki Publicis içinde daha yapamadığını düşündüğün bir şey var mı?

Can Faga Çok şey var tabii. Publicis yeni bir yapılanma sürecinde. Önümüzde çok daha fazla enteresan maceralar var.

Nil Merdan Son zamanlarda ajansta erkek nüfus artışı söz konusu. Acaba neden hep erkekler işe alınıyor?

Can Faga Ben hiç öyle bir adam değilim ama öyle denk geldi. Kadınlar çalıştıkları yerlere biraz daha bağlılar. En azından bu kadar görüşmeden sonra benim yaptığım çıkarım o. Sonuçta bir ekip kurduğun zaman 10 kişi alacaksan 30 kişiyle görüşeyim diyorsun. Görüşüyorsun, bu adam çok iyi deyip anlaşıyorsun. Sonra bir baktım ki bütün anlaştıklarım erkekmiş. Hatta ben farkında bile değildim. Kadınlarla da çok görüşüyoruz ama onlar “ben biraz daha kalayım, biraz daha deneyeyim, biraz daha yapmak istediğim şeyler var” diyor. Ama erkekler biraz daha gözü kara bu durumda anladığım kadarıyla. O yüzden öyle oldu. Ama şimdi dikkat ediyorum. Bundan sonra erkek görüşmesi dahi yok.

Nil Merdan Sürekli ortaya karışık cevap veriyorsun. Sence senin kreatiflerin güzel mi zeki mi?

Can Faga Hem güzel hem zeki bunun cevabı ama öyle klişe bir cevap da vermek istemiyorum. Zeki, çevik ve ahlaklılar hepsi.

Nil Merdan Kreatifleri en çok ne besler? Sence sürekli araştıran, dünyadaki işleri takip eden kreatif mi; gezen, okuyan, hikaye biriktiren kratifler mi?

Can Faga Bunun bir cevabı yok galiba. Ben mesela sürekli kitap alıyorum, hiç okumuyorum. Anca bir hafta tatile çıkacağım ki bir iki kitap bitirebileyim. Gezdiğin zaman da bir şey alıyorsun, bir film izlediğin zaman da bir şey alıyorsun. Geyiğe çok inanan bir adamım. Bol bol geyik yapıyoruz, en iyi fikirler en kötü geyiklerden çıkıyor. Ama en önemlisi kreatiflerin birçok şeyi yapmaya enerjisi olması. Portfolyoya önem veriyorum ama iş görüşmelerinde de kişinin enerjisi, gözündeki ışık, bir şeyler yapmaya açık olması önemli. Ben şunları izliyorum, bunları takip ediyorum, bir şeyler yazıyorum, en son buraya gittim… Bu komple bir paket aslında.

Nil Merdan O zaman iş görüşmelerinde genellikle kişinin enerjisine bakıyorsun.

Can Faga Tavsiye çok önemli, sonuçta küçük bir sektör. Bir başvuru olduğunda nerede çalıştığına bakıp soruyorum. O çok önemli. İşlerine bakıyorum ama portfolyolar özellikle son zamanlarda biraz yanıltıcı olabiliyor. Tavsiye ve enerji en önemli şey.

Nil Merdan Ajansta yaş ortalaması küçük. Sana fikir anlatırken biz çok sosyal medya geyiklerinden, capslerden, gündemden gidiyoruz. Gündemi bizden mi yakalıyorsun yoksa onları yakalamak için zaten sosyal medyada takipte misin?

Can Faga Sosyal medyayı takip ettiğim için birçok şeyden haberdar oluyorum ama hepsini biliyorum desem yalan olur. Toplantılarda da öğrendiğim birçok şey oluyor. Senden çok besleniyorum.

Nil Merdan Nedense konkur akşamlarına denk gelen Fenerbahçe maçları nasıl etkiliyor seni?

Can Faga Konkurlar hep Pazartesi günü oluyor. Biz de Cumartesi-Pazar akşamları ajansta çalışırken açıp bir kenardan maçı izliyoruz. Arada totem yapıyoruz. Bu sene biraz bıraktım ama maçları da kaçırmamaya özen gösteriyorum.

Nil Merdan Bugüne kadar en sevdiğin fikir nerede aklına geldi?

Can Faga Gece yattığım zaman aklıma çok acayip fikirler geliyor. Kafayı yastığa koyduğum andan uyuduğum ana kadar geçen zamanda çok fikir geliyor. Bazen not alıyorum bazen almıyorum. Hatta almadığım zaman çok kötü oluyor. Sabah uyanınca hatırlayamıyorum, neydi diyorum. Bazen de gece not alıyorum, sonra sabah bakıyorum çok da güzel fikir değilmiş. Gecenin etkisiyle bazı şeylere yükseliyoruz ama sabah o kadar iyi olmuyor.

Nil Merdan Çocukken yaptığın çizimler ve yazdığın hikayeler varmış. İlerde onları bir şekilde kullanmayı düşünüyor musun?

Can Faga Çok yazardım. Arkadaşlarıma bile notlar yazardım. Onlar kutularda bir yerlerde duruyorlar.

Nil Merdan Bu meslekte fiziki yorgunluk oluyor ama mental bir yorgunluk da var. Nasıl dinleniyorsun? Kızlarımla diyeceksin şimdi.

Can Faga Tabii ki. O acayip büyük bir etken. Eve girdiğin an bir şey düşünmek istesen de düşünmüyorsun. Kapıyı açıyorum, iki tane kız koşuyor. Zaten akşam 8’de eve geldiysem onlar 9’da yatıyorlar. Bir saat her şeyi sıfırlıyorsun. Ondan sonra da saçmasapan programlarla kafayı sıfırlayabiliyorum.

Nil Merdan Kreatiflerin sevgililerine, eşlerine ya da sevgili adaylarına vereceğin bir tavsiye var mı?

Can Faga Yaptıkları işin büyüsüne inanmaları gerekiyor. Vaktimizin birçoğu saçmasapan işlerle geçiyor. Şunu alana bu bedava gibi ama bu kişi senede bir tane güzel iş yapabilir. Biraz bunun farkında olmak gerekiyor. Onun dışında biraz anlayış, biraz motivasyon, kafayı sıkacak şeylerden uzak durmak… Bırak kreatiflerin kafası rahat olsun. Huzur içinde çalışsınlar burada. Yapamıyorlarsa da ayrılsınlar.

Nil Merdan Hızlı soru cevap yapacağım. Fenerbahçe tarihinde bir şeyi değiştirme şansın var. UEFA’da Benfica maçını mı, geçen seneki Final Four maçını mı?

Can Faga Benfica. Basketbolu çok seviyorum ama futbol.

Nil Merdan Bodrum mu Ayvalık mı?

Can Faga Datça

Nil Merdan Alex mi Aykut mu?

Can Faga Alex

Nil Merdan Freddie Mercury mi David Bowie mi?

Can Faga Mercury

Nil Merdan Woody Allen’ın Annie Hall’u mu Blue Jasmine’i mi?

Can Faga Annie Hall

Nil Merdan Bir marka direkt senin müşterin oluyor. Skittles mı Old Spice mı?

Can Faga Skittles

Nil Merdan Esnaf lokantası mı şık restoran mı?