Yeni normalin yeni anlaşmazlığı “uzaktan çalışma”

Yaşanan COVID-19, iş hukuku uygulamalarında pek görülmeyen uzaktan çalışma düzenlemesine olan ilgiliyi gündeme getirdi. Bu tatsız vesileyle uzaktan çalışmayı benimseyen işletmeler için hukuki belirsizlik söz konusu.

Uzaktan çalışmada çalışanın çalışma saatleri veya süresi düzenlenirken işin görüldüğü lokasyon serbest bırakılmaktadır.

2016 yılında bu konuda kanunda düzenlemeye¹ gidilmişti. Kanun, işyeri dışından yürütülen bir iş ilişkisi olduğunu vurgularken uzaktan çalışma sözleşmesinin “yazılı” olmasını şekil şartı olarak getirmiştir. Kanunun değindiği bir diğer önemli husus ise, esaslı bir neden olmadıkça (örneğin çalışma süresinin kısa olması vb) emsal işçiye göre farklı bir işleme tabi tutulamayacağıdır.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na atıf yapan kanun hangi işlerin uzaktan çalışma yasağı kapsamında olacağı ve uygulama esasları hakkında bir yönetmelikten bahsediyor ancak bu konuda mevzuat eksikliği sürüyor.

İşverenin uzaktan çalışan işçiyi; evinde nasıl gözeteceği, işçiye yapılan yemek ve yol yardımının sürüp sürmeyeceği, işçinin evindeki internet vb altyapı masraflarının kime ait olduğu, fazla mesai ölçümünün nasıl yapılacağı, mesai ölçümleme araçlarında kişisel veri işleme onaylarının alınması ve aydınlatmaların nasıl yapılacağı ile ev kazalarının iş kazası sayılıp sayılmayacağı yeni düzenin sorunları arasında görülüyor.

Uzaktan çalışma uygulamasını yerleşik hale getirecek işletmelerin; iş sözleşmelerini güncellemeleri, gerekli yönetmelikleri yayınlamaları, işçilerden sosyal hak değişikliklerine göre ve kişisel veri işleme değişikliklerine göre açık rıza almaları, evde çalışma şartlarına göre İSG eğitimi vermeleri ve uzaktan çalışan işçiye karşı ayrımcılığın oluşmasını önüne geçmek için tedbir almaları gerekiyor.

DPİD Hukuk Müşaviri
Av. Fatih Onur Lengerli

Bu yazı ilk olarak Campaign Türkiye’nin 102. sayısında yayımlanmıştır.