Şifre kırmanın da izlemenin de cezası var

TV kuruluşlarının izleyicilere sundukları yayınları, kırdırılmış şifrelerle ya da diğer yöntemlerle izinsiz olarak izleyenler olduğu bir gerçek. Bu tür kullanım için ceza yasalarının ne dediği ve özellikle de izleyenin cezai sorumluluğunun olup olmadığı merak konusu. Bu konuda birkaç temel kanun var.

Bunlardan ilki Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Bu kanunun 71. maddesi, fikir ve sanat eserleri üzerindeki hakların ihlalinin cezai sonuçlarını düzenliyor. Bu madde daha evvelden televizyon kuruluşlarının yayınları üzerindeki hakları da korurken, 5728 sayılı yasa ile TV yayınları kanun kapsamından çıkarılmış ve ilgili hükmün korumasından mahrum bırakılmış.

Yalnızca maç yayınları açısından dikkate alınması gereken ikinci yasa, Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun. Bu kanunun 13. maddesi, futbol müsabakalarının TFF tarafından belirlenen usul ve esaslar dışında herhangi bir mecrada izinsiz olarak yayınlanması halinde, izlettiren ve izleyen için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. maddesinin uygulanacağını bildirse de söz konusu hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından 2011 yılında iptal edildi. Bu durum karşısında 5984 Sayılı Yasa açısından da izinsiz maç yayınlarında uygulanabilecek herhangi bir cezai müeyyide söz konusu değil.

Fakat TV kuruluşunun yayınını izin almaksızın başkalarına izlettiren, bundan ticari bir kazanç elde eden kişinin eylemi haksız rekabet teşkil ediyor. Bu nedenle Türk Ticaret Kanunu kapsamında haksız rekabet nedeniyle açılacak hukuk ve ceza davalarına muhatap olacaktır. Şifre kırdırarak izleyenler-izlettirenler TCK 163 ve 243. maddeler dahilinde eğer şartları varsa cezalandırılabilir. TCK 163/2 elektronik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin izni olmadan yararlanan kişinin 6 aydan iki yıla hapis veya adli para cezası ile cezalandırılacağını, 243. maddede ise bir bilişim sistemine izinsiz girme halinde giren kişinin bir yıla kadar hapis ve/veya adli para cezasıyla cezalandırılacağını belirtiyor. Sonuç olarak şifre kırmak da, kırılmış şifreyle TV yayını izlemek de hukuken suç. Bu nedenle hem yasalara uygun davranmak hem de emeğe saygı adına şifre kıranlara prim vermeyelim.