Gazete yayıncılığının amacı nedir?

Hemen herkesin bildiği üzere gazeteler yalnızca kültürel nitelik taşıyan ürünleri promosyon olarak dağıtabiliyor. Kültürel ürünün ne olduğu ise tam olarak belli olmamakla birlikte devlet, bu kavramın içini “gazetelerin varlık amaçlarının” ne olduğunu tespit ederek doldurmaya çalışıyor. Bu durum da ortaya cevaplanması gereken önemli bir soru çıkarıyor. Gazete yayıncılığının amacı nedir?

İlgili Bakanlık gazete yayıncılık amacının “yalnızca bilgi vermek” ile sınırlı olduğu kanaatinde. Oysaki cevap bu kadar basit değil. Basın, haberleri toplayarak ve yayınlayarak, sorunlar karşısında vaziyet alarak, eleştirerek veya görüşlerin oluşmasına katkıda bulunarak kamusal bir görev yerine getiriyor. Basının yerine getirmesi gereken kamusal görevler bir yandan basın faaliyetlerinin niteliğinden, diğer yandan özgürlükçü demokrasinin niteliğinden kaynaklanıyor.

Günümüzün çağdaş demokratik düzenlerinde üç erkten (yasama, yürütme, yargı) tamamen bağımsız dördüncü bir kontrol gücüne ihtiyaç duyulduğu bir gerçek. “Kontrol erki” olarak basın, devlet mekanizmasının işleyişini denetliyor ve eleştiri yoluyla sapmaları önlüyor. Nitekim Yargıtay’da birçok kararında “… Kamuyu ilgilendiren konularda okuyucuyu objektif ve gerçekleri yansıtarak aydınlatmak, yöneticileri eleştirmek, uyarmak, gerektiğinde kınamak ve toplumun denetlemesine araç olmak basının, kaynağı anayasada olan görevidir. Hukuk Devletinde demokratik düzenin gelişip güçlenmesinde ve kökleşmesinde basının etkisi ve önemi tartışmasızdır…” görüşüne yer vermekte. Bu durum karşısında süreli yayıncılık amaçlarının “bilgi vermekle” sınırlı olması olası değil. Bilgi/haber verme dışında, denetim ve eleştirilerde bulunma, kamuoyunu açıklama ve oluşturma ve son olarak ta bireylerin eğitim ve gelişimine katkı sağlayarak toplumun ilerlemesini sağlama basının en belli başlı amaç ve fonksiyonları.

Basının varlık sebebini haberleri yaymakla sınırlamak, diğer varlık sebeplerini görmezden gelmek gerçekçi olmadığı gibi gelişime katkı da sağlamaz. Basın yetişkinlerin okuludur. İnkar edilse de, görmezden gelinse de, var olduğu sürece kaynağını anayasada bulan amaçlarına yönelik okul olma fonksiyonunu yerine getirecek, bireylerin, toplumun ve devletin gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Av. Emel Göçmen Bozoğlu

Hukuk Müşaviri

emel@campaigntr.com

• Bu yazı Campaign Türkiye’nin Aralık sayısında yayınlanmıştır.

[/arrowlist]