Orta Doğu’nun dijital imtihanı

İnternet penetrasyonunun ve sosyal medya kullanımının büyük bir hızla arttığı Orta Doğu bölgesi girişimcilerin ilgisini çekiyor. İşte Arabnet’te konuşulanlar ve Orta Doğu’daki fırsatlar:

Dubai’nin görkemli dünyası, Kahire’nin tozlu sokakları ve Amman’daki krallığın yanında Beyrut için Orta Doğu’nun Paris’i demek yanlış olmaz; her anlamıyla masalsı bir şehir. Yıkıntılarla lüksün bir arada olduğu, savaşın izleri çok yakın olmasına karşın geceleri ile bunları unutturan hayatı, dağdaki Meryem heykelinden tutun da farklı dinlerin olduğu topraklarıyla Orta Doğu’da kıskandıran bir kent… Dünyayı giydikleri markalarıyla, üyesi oldukları sosyal ağlarıyla çok yakından takip eden bir şehir…

Orta Doğu’da hızlı gelişim

Orta Doğu’nun en büyük dijital zirvesi “Arabnet 2012 Digital Summit” için de inanılmaz bir fırsat yaratıyor bu özellikleriyle Beyrut. 27-31 Mart 2012 tarihlerinde gerçekleşen bu etkinlik, Orta Doğu’daki ülkeler dahil dünyanın her bölgesinden ilgili katılımcıları ve yatırımcıları ağırlayan bir organizasyon haline geldi. Web, mobil, endüstri ve girişimler üzerine konferansların ve oturumların yer aldığı Arabnet’te 1.500’den fazla katılımcı ve 100’den fazla konuşmacı Orta Doğu’daki dijital dünyayı ve sosyal medyayı tartışmak ve anlatmak üzere bir araya geldi.

İki yıldır organizasyonun Türkiye partneri olarak yer aldığımız bu organizasyondaki hızlı gelişim ve bilinç düzeyi de insanı şaşırtacak düzeyde. Her sene konferansın sponsor sayısı, katılımcı sayısı ve profili büyük hızla gelişiyor. Bu sene sürpriz olarak Türkiye’den Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım da özel davetli olarak Arabnet’e katıldı ve açılış konuşmasını yaptı. Yıldırım, Türkiye’nin dijital dünyadaki gelişimden tutun da, Fatih Projesi’ne kadar birçok konuya değindi. Hem bu konuşmanın etkisi hem de bölgede Türkiye’nin dijital dünyadaki gelişim trendi, her konuştuğumuz kişinin gözlerinde İstanbul’dan geldiğimizi söylememizle birlikte bir pırıltı doğurması için ilk sebeplerdi diyebilirim. Katılımcılar, Türkiye’yi ve yaptıklarımızı merak ediyor ve çeşitli işbirlikleri kovalıyorlardı.

Arabnet 2012 Digital Summit sonrasında aldığımız bir habere göre, Orta Doğu’nun en büyük e-ticaret sitesi olan Souq.com, bölgenin en önemli özel alışveriş sitelerinden Sukar.com’u satın aldı. Bu haber, etkinlik sırasında bir söylenti olarak yayıldı. Bu da etkinliğin önemini gösteriyordu.

Groupon’un en büyük rakibi olarak lanse edilen ve tahmini değeri 3 milyar dolar olan Living Social da Arabnet’teydi. Living Social, Orta Doğu’da yaptığı satın alımla da farklı bir strateji izledi ve iddiasını göstermek için doğru bir mecrada kendisini göstermek için Arabnet’i seçti.

Bu ilgi nereden geliyor?

Orta Doğu fırsatlarla dolu ve dijitalin de çok hızlı geliştiği bir bölge. Ülkeleri ayrı ayrı değil de bölgeyi bir bütün olarak değerlendirmek önemli. İnternet trafiği hızı dünyada yüzde 24 iken, Orta Doğu’da yüzde 30. Booz&Co’nun yaptığı araştırmaya göre 60 milyona yakın olan kullanıcı sayısı 2014 yılında 130 milyonu geçecek. Bu durum global girişimlerin ve yatırımcıların da gözlerini kamaştırıyor.

Ne var ki, Arap sermayesinin ciddi bir şekilde Arap girişimlerine yatırım yaptığını söylemek güç, ama sermayenin gelmesiyle birlikte farklı fırsatların da ortaya çıkacağı kesin. Her yerde dikkatle gelişmeleri takip eden Arapları görmek mümkün.

Insight MENA 2011 araştırmasına göre nüfusun yüzde 50’si günde üç saatini internet başında geçiren kişilerden oluşuyor. Yine başka bir araştırmada “Ne olmadan yaşayamazsınız?” sorusuna katılımcıların yüzde 37’si “internet olmadan” ve yüzde 42’si de “cep telefonum olmadan” yanıtını veriyor.

Mısır’ın 10 milyondan, Suudi Arabistan’ın 5 milyondan fazla Facebook üyesinin olması ve bölgede 10 milyondan fazla aktif Twitter kullanıcısının bulunması, teknoloji ve internetle nispeten geç tanışmış olsa da Orta Doğu bölgesinde penetrasyonun çok hızlı ilerlediğini ve dünyanın gelişen nüfuslarından biri olduğunu dünyaya haykırıyor adeta. Bölgedeki Vodafone, Microsoft, Google, Nokia gibi firmaların organizasyondaki aktif katılımları da gelecekteki potansiyeli açıkca işaret ediyor.

Sosyal medyanın etkisi

Rakamlar, gelişmeler Orta Doğu’nun dijital dünyayla ve sosyal medyayla olan ilişkisini çok güzel açıklarken, aslında bugünlerdeki popüleritenin bir diğer sebebi de araştırmalara konu olan 2011 yılındaki Arap Baharı. Mısır ve Tunus’tan başlayıp, birçok ülkeye sosyal medya araçları sayesinde paralel bir şekilde yayılım ve gelişim gösteren bu hareket, bir sene sonrasında Arabnet’te de tartışıldı. Organize olmak ve özgür iletişim kurmak anlamına gelen bu araçlara katılım, uzun yıllar sürebilecek gelişmeleri hızlandırma görevi de gördüğü, konuşmaların ortak sonucu olarak karşımıza çıktı Arabnet’te. Sosyal ağların popüleritesindeki büyük artışın en büyük sebebinin de bu olduğu belirtildi sık sık.

Türkiye için fırsatlar

E-ticaret olarak baktığımızda da bölgede önemli bir gelişim gözleniyor. Öyle ki Orta Doğu ülkelerinin neredeyse tümünde e-ticarette yıllık yüzde 25’in üzerinde büyüme söz konusu. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan başta olmak üzere, Katar ve Bahreyn bölgede en çok internet üzerinden alışveriş yapan kişilerin olduğu ülkeler olarak ortaya çıkıyor. Karşılaştığımız e-ticaret örnekleri de öncelikli olarak bu ülkelerden filizlenip diğer Orta Doğu ülkelerine yayılıyor.

Bu ülkelerdeki fırsatları değerlendirmek için bölgeyi bütün olarak değerlendirmekle birlikte, kullanıcıların ülke bazlı davranışlarını ve dil kullanımlarını anlamak çok önemli. Bölgesel olarak farklılaşan Arapça kullanımı önemli zorluklardan birisi olarak karşımıza çıkıyor bu alanda.

Orta Doğu sosyal medya ile imtihanını iyi bir şekilde verirken, Türkiye’deki başarılı modellerin bölgede de başarılı olması mümkün. Ancak bölgenin kültürünü,ticaret hayatını bilmek ve oradaki yerel ortaklıkları değerlendirmek, Türk girişimcilerin öncelik vermeleri gereken durumlar.

Samet Ensar Sarı

Dekatlon Ajans Başkanı

——————————————————————————–

Samet Ensar Sarı kimdir?

İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Bilkent Üniversitesi Endüstri Mühendisliği’ni burslu olarak okumuştur. Şu anda Marmara Üniversitesi’nde akademik çalışmalarına devam etmektedir. Türkiye’nin ilk ve lider sosyal medya ajanslarından biri olan Dekatlon Buzz’ın kurucusu ve ajans başkanıdır. Daha öncesinde de Türk Ekonomi Bankası, Siemens ve Vodafone’da calışmıştır. Kariyergenç İnsan Kaynakları’nda İş Geliştirme Müdürü olarak görev almıştır. 20’den fazla üniversitede yaklaşık 10.000 öğrenciye çeşitli konferanslar ve eğitimler vermekle birlikte, çeşitli eğitim kurumlarında ve üniversitelerde eğitmen olarak görev yapmaktadır. Geçmişte birçok sivil toplum kuruluşunun da içerisinde yer almıştır: Genç Endüstri Mühendisliği Derneği Kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyeliği, Institute of Industrial Engineering Türkiye Kolu Kurucusu ve Yönetim Kurulu üyeliği, Toplumsal Duyarlılık Projeleri üyeliği bunlardan bazılarıdır.