Yeni vizyon: Metaverse

3 yıl önce

Metaverse geliyor mu?

Mark Zuckerberg temmuz ayında şirketin gelecekteki vizyonunun 5 yıl içerisinde bir sosyal medya network’ünden bir metaverse şirketine dönüşmek olduğunu açıkladı. Teknoloji, iş dünyası ve medya haber ağlarında gündem yaratan bu fikir, herkes gibi beni de meraklandırdı. Web 3.0 olarak da adlandırılan ve internetin bir sonraki sıçrayışı kabul edilen bu dünya bir yandan olağanüstü bir bilim-kurgu konsepti gibi bir yandan ise korkulu bir rüya gibi geliyor. Sosyal, politik ve ekonomik açıdan yaratacağı etkiler konusunda farklı görüşler tartışılıyor.

Peki nedir metaverse?

Neal Stephenson’ın 1992 tarihinde yayınlanan “Snow Crash”, Türkçe adıyla “Parazit” kitabını okuyanlar bilir. Metaverse kavramı ilk olarak bu kitapta sanal bir dünyayı tanımlamak için ortaya koyuluyor. Ernest Cline’ın 2011 tarihli, daha sonra sinemaya da uyarlanan “Ready Player One” kitabıyla daha da popülerleşiyor. Tam tanımı ve vizyonu şu an için çok net olmasa da metaverse’ü basitçe kalıcı, paylaşılan, kendi kimlikleri ve ekonomisi olan sonsuz ölçekli bir sanal dünya olarak tanımlayabiliriz.

Her kullanıcı için sınırsız eş zamanlı ve bireysel deneyim sunan, fiziksel ve sanal dünyayı birleştiren bu konsept hepimize şimdilik fantastik gibi görünüyor. Fakat bugün oyun dünyasında proto-metaverse olarak tanımlanabilecek birçok oyun milyonlarca kullanıcı tarafından oynanıyor.

Epic Games tarafından yaratılan Fortnite bunun en dikkate değer örneklerinden. İnteraktif bir video oyunundan çok, kullanıcıların sanal ve gerçek arkadaşlarıyla vakit geçirdikleri, saatlerce konuştukları, eş zamanlı deneyimler yaşayabildikleri ve özgürce kendi içeriklerini yaratabildikleri sosyal bir sanal dünya. Oyun içi satın almalar ve varlıklar ile alt bir ekonomi de oluşmuş durumda. Fortnite bir yandan da canlı etkinlikleri ile astronomik izlenme rakamlarına ulaşıyor. Epic Games verilerine göre; Travis Scott konseri 28 milyon tekil kişi tarafından izlenmiş. Etkinlik sırasında Travis Scott tüm sosyal medya ve müzik kanallarında 1.4 milyon yeni takipçi kazanmış. Bu etkileyici verilerle birlikte Fortnite’ın tek örnek olmadığını, Roblox, Avakin Life, Zepeto gibi birçok farklı platform olduğunu da unutmamak gerekli.

Metaverse tabii ki kendi başına bir oyun değil fakat oyunlar içerecek ve oyunlaştırmayı dahil edecek. Oyunların ise metaverse elementlerini taşıdığı kesin. Epic Games CEO’su Tim Sweeney, metaverse vizyonunu aylar önce duyurdu. Hatta 1 milyar dolar yatırım aldı ve bunun 200 milyon doları Sony’nin stratejik yatırımı oldu. Bu konular üzerine detaylı araştırmalar yaparken Newzoo’nun yayınladığı oldukça kapsamlı bir metaverse raporuna denk geldim. Bu raporda yeni jenerasyon metaverse oyunların normları şöyle sıralanıyor:

Oyun tasarımı: Metaverse oyunlar tekil ya da çok oyunculu modlar yerine, insanların oyunun ötesinde deneyimler paylaşabilecekleri kreatif, sosyal, oyun içi etkinlik modlar içerecek.

İçerik: Yaratma sürecini basitleştirecek AI destekli ve kodsuz yazılım geliştirme çözümleri ile topluluğun geliştirme rolü çok daha büyük olacak.

İş modeli: Metaverse hem oyun içi hem de oyun dışı birçok ekonomik ihtimal ve fırsatlar barındıracak. Bunların birkaçı aşağıdaki gibi:

Dijital konserler, konuşmalar veya oyun dışı sanal etkinlikler için yapılacak ödemeler
Oyun dışında da ticareti yapılabilecek, satılabilecek NFT adı verilen dijital varlıklar
Blockchain teknolojisi ile oyuncuların oyun ekosistemine katkıda bulundukça ödül kazanması, dış dünyada gerçek para ile takas edebilmeleri
Oyun içi sosyal aktiviteleri teşvik için kazanç mekanizmaları

Pazarlama: Bu 3 boyutlu dünyalarda deneyimi bölecek reklamlardan çok, native olarak adlandırdığımız içerik reklamcılığı büyüyecek. Marka entegrasyonları, gerçek ve sanal influencer’lar pazarlama araçları olacak. Hatta markaların sunduğu limitli NFT parçaları buzz yaratacak.

Tüm bunların yanında bazı markaların şimdiden metaverse dünyaya giriş yaptıklarını görmeye başladık bile. Gucci’nin 100. yılına özel Floransa’da açtığı “Gucci Garden Archetypes” isimli sergisi Roblox’ta “Gucci Garden Experience” isimli sanal bir deneyime dönüştü. Avatarlar Gucci’nin eski kampanyalarından ilham alan farklı temalardaki odalarda deneyimlerini arkadaşlarıyla paylaştı ve limitli satışa sunulan sanal çantalar satın aldı. Carrefour, Fortnite’ta oyuncuların sağlıklı yiyecekler yedikçe puan kazandığı “The Healhty Map” isimli Carrefour mağazası sanal rekreasyonunu yarattı.

Emel Akman