Dijital yayıncılığın yükselişi devam ediyor. Dünyada her geçen gün kağıt gazetelerin sayısı azalırken dijital alanda faaliyet gösteren medya kuruluşu sayısı da artıyor.
Türkiye’de durum çok mu farklı? Aslında değil.
Gerçek satışı 10 binlerin altında olmasına karşın satışını 100 bin gösteren bir sürü gazeteyi ve bunların ‘yarı-kamu kuruluşu’ sayılan şirketlerden aldığı önemli reklam payını bir kenara bırakırsak Türkiye’de de kağıt gazetelerin durumu berbat. Bütün bu reklam pompalamasına karşın 2014 yılı toplam reklam harcamasında kağıt gazeteler, dijital yayınların gerisinde kaldı.
Rakamlar ne gösteriyor?
2014 yılında hızlı büyümesine devam eden dijital mecralar sayesinde toplam reklam harcamaları da yüzde 4,5 artışla 6 milyar liraya yükseldi. Bu yıl ise yüzde 8 civarı genel bir büyüme bekleniyor. Reklamcılar Derneği’nin reklam yatırımları ile ilgili paylaştığı verilere göre 6 milyar TL’yi bulan reklam sektöründe yatırımların yüzde 51,4’ünü televizyon, yüzde 19,9’unu dijital yayın tarafı, yüzde 18,74’ünü yazılı basın reklamları oluşturdu. Dijital tarafın 2015’te çift haneli bir rakamla büyümeye devam etmesi bekleniyor. Gazeteler ise muhtemelen biraz daha pazar payı kaybedecek. Hele hele belli gazetelere sözünü ettiğim yarı-kamu şirketlerinden aktarılan ‘mecburi’ reklamlar olmasa bu rakamın yarı yarıya bile düşmesi beklenebilir.
Gazetecilik zekası nerede?
İlanveren de; artık yaşlıların bile internetten gazete okuduğu, yeni neslin hemen hemen el sürmediği ‘gazete’ye niye ilan versin ki? Açın bu sabahki herhangi bir gazeteyi dün internette olmayan ne var ki? Gazeteler maalesef yeni çağın gereklerine göre bir türlü evrilmeyi başaramadı. Hala ahkam kesen yazarlardan, uzun uzun tefrikalarla dolu. Twitter’da tek cümlede özetlenen bir lafı 4 bin vuruşla anlatamayan kötü analizler okumaktan bıktık. Kağıt gazetelerin can çekiştiği bir dönemde maalesef satın alacak neşeli bir tabloid gazetemiz de yok. Eskiden gazete ilanları için kafa yoran ajanslar da artık mesailerinin büyük bölümünü sosyal medyada farkındalık yaratacak kampanyalar ve internet virallerine harcıyor. Aslında gazetelerin bu çöküşünü gazeteciler de fark etmiş durumda. Bugün bir gazetenin bilmem kaçıncı sayfasında yazar olarak kalmak yerine dijital ortamlarda ve sosyal medyada paylaşılmak her yazarın hayali.
Evet dijital çağdayız, büyük bir değişim yaşıyoruz ama bütün bunlara karşın ‘gazetecilik zekası’nın da yaşaması lazım. Gazetecilik zekasının da asıl yaşayacağı mecra kağıt gazeteler. Bu nedenle de kağıt gazeteler içinde bu zekayı ve farklılığı gösterenler yaşamaya devam edecek.
Levent Ertem
Campaign Türkiye Yayın Danışmanı
Bu yazı Campaign Türkiye Mayıs 2015 sayısında yayınlanmıştır.