Metaverse: Alter ego‘nuza yakınsama

2 yıl önce

Oyun dünyasının vazgeçilmez olgusu olan farklı kişiliklere bürünme, alter ego’nuzu yaratmanın bir yolu. Dijital bir 3D dünyanın içinde kendi dijital kimliklerini/avatarlarını oluşturmak, çok yeni bir olgu olmamakla birlikte metaverse’ün global bir fenomen haline gelmesi ve özellikle markaların bu alanda yatırım yapmalarına başlaması son 2-3 yıl içinde ciddi bir ivme kazandı.

İlk metaverse oyunu olarak 2003 senesinde çıkan Second Life oyun olup insanların kendileri için bir avatar oluşturmalarına ve çevrim içi sanal dünyada veya metaverse’te ikinci bir hayata sahip olmalarına olanak tanıyan bir oyundu. 2013 senesine gelindiğinde aktif 1 milyon oyuncuya ulaşmıştı. Second Life içinde birçok marka o dönemde yer aldı ve çok farklı etkileşimlerde bulundu; ABN AMRO Bank ilk dijital şubesini açtı, Adidas kalıcı bir mağaza açtı, Mazda, Ducati, Endemol, Leo Burnett, Reuters, Toyota, Wells Fargo gibi birçok marka 2017 sonuna kadar ilk metaverse 1.0 da yerlerini aldılar.

Metaverse 2.0’ın olgunlaşması ise Minecraft, Roblox, Animal Crossing ve Fortnite oyunlarının popülerliklerinin artması ve aynı zamanda Oculus Rift gibi sanal gerçekliğin demokratikleşmeye başlamasıyla oluşmaya başladı. Bu oyunların içinde oluşan marka iş birlikleriyle farklı bir noktaya gelmeye başladı. Özellikle lüks tüketim markaları için çok farklı bir açılım yarattı bu alan. Gucci, Roblox’ta 350,000 Robux’a, yaklaşık 4,100 USD Dionysus çantasından sattı ki gerçek hayattaki aynı çantanın satış fiyatı 3,400 USD idi. Balenciaga eylül ayında Fortnite’ta 1,000 V papele avatarlar için skin sattı yaklaşık 8 USD’ye. Morgan Stanley’e göre; lüks ürün üreticilerinin fiziksel olarak yaptıkları gibi metaverse‘te sanal olarak satış yapabilecekleri bir alan olduğunu ve pazarın 2030 yılına kadar 57 milyar dolar büyüklüğüne ulaşabileceğini söylüyor.

Metaverse’ün diğer bir alanı ise Massive Interactive Live Events (MILE’ler) MILE’lar; bir etkinliği oyun içinde gerçek zamanlı olarak çok sayıda kullanıcıyı bir araya getiriyor. Son dönemde Marshmello‘nun ve Travis Scott’ın (anlık 12.3 milyon izleyici) Fortnite konserleri veya Roblox’da Twenty One Pilots ve Lil Nas X konserlerini verebiliriz, 2022 de ise Lady Gaga Fortnite konser vereceğini duyurdu.

Öte yandan Sotheby’s gibi Sanat Galerileri, metaverse’ün ayrılmaz bir parçası haline gelen NFT‘ler için sahiplerinin dijital NFT sanatlarını müzayedede sergilemelerine ve satmalarına izin verdi. Decentraland, kullanıcıların sanal araziler satın almalarını, kendi yapılarını inşa etmelerini ve ekonominin yönetimine oy vermelerini sağlamak için merkezi olmayan kripto teknolojisini kullanmaya başladı. İnsanların spekülatif bir yatırım olarak dijital mülklere ve arazilere yönelmesiyle, Decentraland’daki bir gayrimenkul parseli kısa süre önce 2,4 milyon dolara satıldı.

Bloomberg’ün 1 Aralık’taki yazısında metaverse‘ün ticari büyüklüğünün 2024 yılı itibarıyla 783 milyar USD’ye ulaşmasını beklediklerini belirttiler. Bunun yaklaşık 400 milyar USD’si oyun geliştiricilerin ve oyun ekipmanlarının oluşturacağını, geri kalan kısmın ise marka aktivasyonları ve MILE’lardan oluşacağını belirtiyorlar.

Öte yandan şöyle bir durum da mevcut; günümüzde pek çok oyuncu paralarını ve vakitlerini Web 2.0‘ın kapalı kurumsal metaverse dünyalarında dijital zenginlik oluşturmak için harcıyor. Sorun şu ki; çoğu oyun geliştiricisi, oyuncuların yatırımlarından ve çabalarından para kazanmasına izin vermiyor. Geliştiriciler, oyuncuların diğer oyuncularla eşya ticareti yapmasını yasaklıyor ve oyuncuların oyun içi zenginliklerini gerçek ekonomiye aktaramaması için bu dünyaları kapalı tutuyor. Bu da aslında metaverse‘ün istenen hızda büyüyemeyeceğinin bir göstergesi oluyor. Metaverse sadece şimdilik belli oyunların içinde var olabilecek ama demokratikleşmesi için oyun üreticilerinin ortak platform ve avatar kullanımlarına ve oyunlar arasında dijital varlıkların alınıp satılmasına izin vermeleri gerekecek.

Emre Üçöz