Hikaye Toplayıcısı

Hayatımızdaki her şey birbiriyle bağlantılı, bunlara hikayelerimiz de dahil. Gece gördüğümüz rüyayı anlatışımızda, sabah işimize giderken yolda yaşadıklarımıza, başımızdan geçen ilginç olayları arkadaşlarımıza paylaşmamıza kadar her şey bir hikâye halinde örülmüş durumda. Bunun farkında olmak ve bunları anlatmaya istekli olmaksa sıkça karşılaşılan bir durum değil. Belki sizin de çevrenizde konuştuğunda herkesi mest eden, mutlaka anlatacak bir şeyleri olan birileri vardır. Bazı kişiler yaşadığı ya da başkalarının yaşadıkları şeyleri anlatmaktan hoşlanırlar. Fıkra anlatmaktan hoşlananlar da olabilir, ders verici hikayeler de… Belki de siz tam olarak bu kişisiniz. Bir hikaye toplayıcı, bir anlatıcı. “Storytelling” günümüzde pek çok alanda kullanılan bir kelime haline geldi. Sosyal medyada içerik hazırlamadan, iş yaşamında motivasyon konuşmalarına kadar yapılan her şeyi “storytelling” adında ele alabiliriz ya da bu kişilere “storyteller” diyebiliriz. Türkçe’de bunun tam bir karşılığı yok, hikaye anlatıcısı ya da masal anlatıcısı denebilir.

Masallar anlatmaksa, aile ya da arkadaş arasında başından geçen hikayeleri anlatmaktan daha farklı bir alandır. Masal Anlatıcısı, kendi kültüründeki ya da başka kültürledeki sözlü kültür ürünlerini saklar. Onun hazinesi hafızasıdır. Bu anlatımlar nesilden nesile aktarılmıştır, masal anlatıcısı bir nevi canlı bir müzedir. Daha eski zamanlarda kabilelerde ya da köylerde masal anlatıcıları kendi halkının masallarını korurdu. Onları anlatır, yanında da bir çırağı olurdu böylece bu anlatımlar kaybolmazdı. Bu önemlidir; toplumun hafızası, değerleri ve yaşam içindeki öğretileri daha sağlıklı bir yaşam sunacaktır insanlara. Günümüzde masal anlatıcıları artık sadece kendi bulundukları yerlerdeki masalları anlatmıyorlar, dünyanın her yerindeki sözlü kültür ürünlerini yeniden canlandırıyorlar. Bu yeniden canlandırma işi, kitaplardan masalları alıp onları kendi hayal dünyalarının süzgecinden geçirip yeniden yorumlamakla mümkün oluyor.

Yaşamı büyük bir masal olarak görmenin zenginleştirici bir etkisi var. Masallarda önceden tahmin edilebilir durumlar vardır, bu durumlarla karşılaşıldığında gidilecek yollar, çıkılacak kapılar bellidir. Biliriz iyilerin kazanacağını, kötülerinse yok olacağını. Kahraman kendinden emindir, onun masaldaki yolu bellidir. Tek istenci o yolda yürümek ve kendini gerçekleştirmektir. Kötülükler, korku, yanlış seçimler yapmak, zindana düşmek masalın sadece bir parçasıdır, sonucu değil. Hayatımız bir masal, bir hikayeyse onu anlatma şeklimiz de ruh halimizi değiştirebilir. Eğlenceli miyiz anlatırken yoksa korkutucu mu? Her şeyden şikayet ederek mi anlatıyoruz masalımızı yoksa bu hayat başımıza gelmiş bir şey de buna katlanıyormuşuz gibi mi? Yaşadığımız şeyler yolumuzda karşımıza çıkan güzellikler, korku verici durumlar, aşılması gereken engeller… Sonucundan emin oldukça, kendi masalımızın kahramanı kendimiz oldukça hikayemiz de renklenecek. Bizi dinleyenler için daha ilgi çekici hale gelecek. Kendimiz de merak edeceğiz, bakalım bir sonraki dönemeçte karşımıza ne çıkacak diye. Endişeli bir ruhu hali ile değil, oyuncu bir bakışla yaşayacağız hikayemizi. Bunun içinse masal ve hikaye sandığımızı doldurmamız gerekiyor. Daha çok dinleyerek, okuyarak, dünyayı izleyerek… Bir hikaye toplayıcısı olmak iyi bir hikaye anlatıcısı olmanın kapısını bize aralıyor. Eğer siz de anlatmayı seviyorsanız açıp hazine sandığınıza bakın, dinlediğiniz hikayeler nelerden oluşuyor? Bunlara göre anlattıklarımız da değişecektir. Her ne olursa olsun hayat, yaşanmaya ve anlatılmaya değer. 

Sıla Topçam

Sıla Masal Okulu Kurucusu

Bu yazı ilk kez Campaign Türkiye’nin 117. sayısında yayımlanmıştır.