Çin’deki iPhone fabrikasında protestolar patlak verdi

1 yıl önce

Sosyal medyadaki videolar, Foxconn fabrikasındaki emekçilerin artan hoşnutsuzluğunun ortasında tehlikeli maddelere karşı koruyucu kıyafet giymiş yetkililerle çatışan büyük kalabalıkları gösteriyordu.

Sosyal medyaya yüklenen görüntülere bakılırsa, yüzlerce işçi Foxconn’un Çin’deki devasa iPhone fabrikasında protestolara katıldı, bazı adamlar güvenlik kameralarını ve camları kırdı.

Çin’de ender görülen muhalefet sahneleri; Zhengzhou şehrindeki fabrikada, ülkenin aşırı katı COVID-19 kurallarına ve dünyanın en büyük fason imalatçısının, durumu yetersiz şekilde ele almasıyla gelişen hayal kırıklığının artışına işaret ediyor.

Protestocuların çoğu canlı yayında, protestoları tetikleyen şeyin ikramiye ödemelerini erteleme planı gibi göründüğünü söylemişti.

Bir videodan alınan görüntülere göre, bazıları cop taşıyan, tamamen koruyucu giysi giymiş insanlarla çevrili olan emekçiler sloganlar attı: “Bize maaşımızı verin!” Diğer görüntülerde göz yaşartıcı gazın atıldığı ve işçilerin karantina bariyerlerini yıktığı görülüyor. Bazı işçiler, COVID-19 testi pozitif çıkan meslektaşlarıyla yatakhaneleri paylaşmak zorunda bırakıldıklarından şikayet etmişti.

Foxconn yaptığı açıklamada, ödeme sözleşmelerini yerine getirdiğini ve enfekte personelin kampüste yeni işe alınanlarla birlikte yaşadığına dair raporların doğru olmadığını belirtti. “Herhangi bir şiddet olayıyla ilgili olarak şirket, benzer olayların tekrar yaşanmaması için çalışanlarla ve hükümetle iletişim halinde olmaya devam edecek.” açıklaması yapıldı.

Son olaylar hedefe “belirsizlikler” eklemiş olsa da kaynak, şirketin bu hedefe ulaşmak için hâlâ çok çalıştığını ve yeni işe alınanların “yalnızca bir kısmının” ayaklanmaya katıldığını sözlerine ekledi.

Konuya aşina olan ikinci bir kaynak ise; Foxconn’un hedefi tutturmasının pek olası olmadığını belirterek grevin tetiklediği aksaklıklara, özellikle de iş gücündeki boşluğu kapatmak için işe alınan yeni çalışanları etkilediğine işaret etti. “Başlangıçta yeni işe alınanların kasım ayı sonuna kadar çevrim içi olup olmayacağını görmeye çalışıyorduk ancak grev nedeniyle ay sonuna kadar normal üretime dönemeyeceğimiz kesin.”

Katı karantina kurallarından duyulan hoşnutsuzluk, şirketin salgınları ortadan kaldıramaması ve gıda kıtlığı da dahil olmak üzere kötü koşullar, ekim ayı sonlarında dünyanın en büyük iPhone fabrikasında Apple’ın sözde kapalı döngü sistemi uygulamaya koymasından bu yana işçilerin fabrikadan kaçmasına neden olmuştu.

Kapalı döngü operasyonlarda personel, daha geniş dünyadan izole edilmiş bir şekilde şantiyede yaşıyor ve çalışıyor.

Eski emekçiler, binlerce kişinin fabrikadan kaçtığını tahmin ediyor. Grevden önce Zhengzhou fabrikası yaklaşık 200.000 kişiyi istihdam ediyordu. Personeli elinde tutmak ve daha fazla işçiyi cezbetmek için Foxconn ikramiyeler ve daha yüksek maaşlar teklif etmek zorunda kaldı. Yerel basında çıkan haberlere göre; yerel makamlar da yardım etmek için devreye girdi, bazıları emekli askerleri ve hükümet çalışanlarını görev almaya çağırdı.

İlk kaynak, yerel yetkililerin işçileri işe almaya olan istekliliğinin, yeni işe alınanlarla harçlık ve barınma gibi konularda “yanlış anlaşılma” oluşmasında rol oynamış olabileceğini söyledi. Zhengzhou hükümeti, yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Videolarda işçiler, karantinadayken veya bir salgını kontrol altına almak için yetersiz kontroller mevcutken yemek yiyip yiyemeyeceklerinden emin olamadıklarını anlattılar. Birisi, “Foxconn insanlara asla insan gibi davranmaz.” sözlerini kullandı. Apple ise bir yorumda bulunmadı.

Hong Kong merkezli STK China Labor Bulletin’den Aiden Chau, bir e-postada: “Foxconn’daki kapalı devre üretimin yalnızca COVID-19’un şehre yayılmasını önlemeye yardımcı olduğunu, ancak fabrikadaki işçiler için hiçbir şey yapmadığı (hatta belki durumu daha da kötüleştirdiği) artık açık.” diye belirtti.