Vodafone ve Hürriyet eril dile #KırmızıÇizgi çekti

Pazartesi günü Hürriyet’in gerçekleştirdiği Kadının Gücü Konferansı’nın ardından gerçekleştirdikleri iş birliği ile Vodafone ve Hürriyet eril dile #KırmızıÇizgi çekti. Ayşe Arman’ın da bugünkü yazısında yer verdiği ve detaylarını paylaştığı iş birliği, dilimizi kadına karşı önyargılardan temizlemek için önemli bir adım.

#KırmızıÇizgi kampanyasının öncülerinden biri Ayşe Arman oldu.

Kadınların toplumsal yaşamdaki güçlü seslerini duyurmak ve ilham veren hikayelerini daha geniş kitlelere ulaştırmak amacıyla yola çıkan “#KadınınGücü Konferansı” 5 Mart Pazartesi günü gerçekleştirilmişti. Konferans ortak sorunlar ve çözüm yolları etrafında toplumun farklı kesimlerindeki kadınları bir araya getirerek, kendi hikayelerini yaratma ve güzel bir geleceği şekillendirmede aktif rol alma çağrısı yapmayı hedefliyordu. Yapılan çağrı kısa sürede bir iş birliği ile taçlandırıldı.

Kadına karşı ön yargılı olan sözcükler kullanılmayacak

Ayşe Arman yazısında projenin çıkış noktasını şu şekilde anlatıyor:

“Dil, toplumun iskeleti.

Nasıl düşünürsek öyle konuşuyor, nasıl konuşursak öyle düşünüyoruz.

Ama hiç kimse, önyargılarıyla doğmuyor. Sonradan ediniyoruz hepsini ve o edindiğimiz önyargılar düşünce sistemimizin aynası oluyor.

Farkında olarak ya da olmayarak ağzımızdan çıkan, telaffuz ettiğimiz her kelimede kadına bakış açımızı göstermiş oluyoruz.

Kullandığımız cümlelerden, o cümlelerin içine yerleştirdiğimiz kelimelerden başlıyor şiddet.

Cümlelerimizle kadına karşı şiddetin psikolojik boyutunu iyice genişletiyoruz.”

Vodafone’un eril dili ve ön yargıları kırmak için geliştirdiği teknoloji #KırmızıÇizgi ismini taşıyor. Yapay zekadan beslenen, Türkçeyi hem kelime anlamıyla hem de metin bazında anlayan teknoloji, 1 Nisan itibarıyla, Hürriyet yazarlarının köşelerinde bir yapay zekâ uygulaması hayata geçecek. Bu teknolojiyle Hürriyet haberlerinde kullanılan cinsiyetçi kelimeler tespit edilecek ve üzerleri kırmızıyla çizilecek. Üstü çizilen kelimeler şeffaf bir şekilde okuyucularla paylaşılacak. 1 Nisan 2018’de hayata geçirilecek olan “#KırmızıÇizgi” projesi 6 ay sürecek.

Analiz ve skorlama da yapılacak

Cinsiyetçi dil kullanımı analizlerinin gösterilmesi ve yazıların skorlama yöntemiyle puanla yapılmasının yanı sıra proje kapsamında gelişmeler de izlenebilecek. Proje kapsamında yapay zekâ tarafından yapılan analizlerin verileri toplanacak, ilk ayın sonunda toplanan bu veriler, hazırlanan özel bir web sayfasıyla görselleştirilecek. Cinsiyetçi dil kullanımında en çok kullanılan kelimeler ve kalıplar, bu kelime ve kalıpların kullanılma sayısı ve söz konusu zaman periyodunda bu kelime ve kalıpların kullanımlarındaki değişim gibi birçok veri görselleştirilerek şeffaf bir şekilde okuyuculara sunulacak. Böylece, Hürriyet haberlerinde kullanılan dilin nasıl değiştiği takip edilebilecek.

“Kırmızı Çizgi” için geliştirilen yapay zekanın önemli özellikleri arasında kendi kendine öğrenen bir altyapıya sahip olması var. Haberlerde yapılan hatalara göre belirlenen cinsiyetçi dil kullanımları arasındaki ilişki analiz edilecek. Kelimelerin farklı takı veya eklerle kullanılması durumunda yapay zekâ bunu fark edecek ve üstünü kırmızı ile çizecek. Söz konusu kelimelerin arasına başka bir kelime girmesi veya çıkarılması durumunda cinsiyetçi dil kullanımı fark edilecek.

Vodafone Türkiye tarafından Hürriyet Gazetesi iş birliğiyle gerçekleştirilen bu proje, aslında uzun süredir akıllarda olan ve değiştirilmeye çalışılan bir gerçeğin yansıması. İç görü üzerine yapılan son çalışmalardan birini bugün Arçelik tarafından gerçekleştirilen Eşit Sözlük kampanyasında görmüştük.