Koronavirüs ile gelen bir başka tehlike: Infodemik

Harvard Kennedy School’dan Joan Donovan, koronavirüs salgını ile daha çok anılmaya başlanan infodemik kavramı üzerinde duruyor.

Koronavirüs hızla yayılırken bir yandan da milyonlarca kişinin takip ettiği Facebook ve Twitter gibi sosyal ağlarda da panik yaratan ya da yanlış bilgiler içeren içerikler yayılıyor ve buna infodemik deniliyor. Peki sosyal medya infodemik kavramı ile nasıl mücadele edebilir?

Geçtiğimiz günlerde COVID-19 salgını ile beraber şöyle bir durum yaşandı: Massachusetts’te valinin bir “sığınma evi” hazırlattığına dair dedikodular çıktı. Bunun üzerine tüm halk marketlere akın edip temizlik ürünleri, makarna, fıstık ezmesi gibi ürünleri satın almaya başladı. Bu arada salgın karşısında önlem olarak St. Patrick’s Day ve Boston Maratonu iptal edildi, barlar kapatılınca dedikoduların dozu ve panik ortamı biraz daha arttı. Sonunda Vali Charlie Baker şöyle bir açıklama yaptı: “Herkesin haberlerini arkadaşlarının arkadaşlarının arkadaşlarından değil, meşru yerlerden alması gerekiyor. ”

Dünyada hızla yayılan ve insanların hayatlarına mâl olan koronavirüs salgını nedeniyle bazı yerlerde karantina uygulanırken çoğumuzda kendimizi izole ediyoruz. Haliyle Facebook ve Twitter gibi ağlar da böyle bir dönemde yaşamımızın temeli olarak daha da önem kazanıyor. Ailemizle, arkadaşlarımızla, iş arkadaşlarımız iletişim kurmak için vazgeçilmez kanallar olarak elimizin altında yer alıyorlar. Fiziksel olarak daha izole hale geldikçe, insanlar sosyal medyadan ve internet sitelerinden daha çok bilgi almaya çalışacaklar.

Bu noktada Dünya Sağlık Örgütü, bir yandan COVID-19 salgınıyla mücadele ederken bir yandan da insanların güvenilir bilgiye sahip olmaya çalışırken infodemik ile mücadele etmeleri gerekeceğinden korkuyor. İnsanların gerçek bilgiye ulaşmasını zorlaştıran bir bilgi bolluğu var.

Yukarıda bahsettiğimiz örnekte Vali Baker, TV ve gazetelerin bilgi almanın en güvenilir yolları olduğu konusunda ve sosyal medyadan gelecek bilgilerin güvenliği karşısında dinleyenlerini uyardı.

Yanlış bilginin etkisini değerlendirmek karmaşıktır ve politikleştirildikten sonra da abartılabilir. Ancak, sosyal medya şirketlerinin öğrendiği gibi, platformlarında kötüye kullanım hakkında hiçbir şey yapmamak da öldürücü olabilir. Bununla birlikte sosyal mesafe – haklı olarak – arttıkça, insanlarla temaslarımız azaldıkça infodemik ile mücadele etmemiz daha da zorlaşacak.

Sosyal medya şirketleri gerçek ve güvenilir bilgilere ulaşmayı şimdi her zamankinden daha fazla önceliklendirmeli. Örneğin bu konuda Pinterest güzel bir önlem aldı. Platform, kullanıcılarının koronavirüs ya da COVID sözcüklerini aramalarına istinaden bir uyarı notu çıkarıyor.

İnfodemik ile mücade etmek salgınla mücadele etmek kadar değerli; bu konuda hepimizin bilinçle hareket etmesi gerekiyor. Sağlığımız ve toplum sağlığı buna bağlı.