COVID-19 iş kazası mı?

Pandemi ilan edilen COVID-19 etkisini iş dünyasının her noktasında göstermekte. İş yerlerinin kapalı ortamda birçok kişinin birlikte çalıştığı alanlar olması sebebiyle COVID-19’un bulaşma riskine karşı önlemler hem çalışanlar hem de işverenler için büyük önem arz ediyor. Çalışanların COVID-19’a yakalanması hâlinin iş kazası niteliği gelecek günlerde netlik kazanacak olmakla beraber, işveren ve çalışanlar için bazı hususların açıklığa kavuşturulması için açıklama yapmak faydalı olacak.

İş kazası, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesine göre;

‘’ a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, … ¹ meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olay ‘’ olarak tanımlanmakta.
Olay kavramının sadece bedeni ve gözle görülür kaza hâllerini değil, bir hastalığa yakalanma ihtimalini de kapsadığı Yargıtay’ın da uluslararası taşımacılık yapan ve yurt dışında iken Domuz Gribi (H1N1) virüsü ile enfekte olup vefat eden şoförün iş kazası geçirdiğini tespitiyle açıklığa kavuşturulmuştur.²

Çalışanın iş kazası ödeneğinden yararlanabilmesi için kazaya sebep olan olayın kanunda anılan yer ve hâllerden birinde gerçekleşmiş olduğunu ispat etmesi gerekir. Fakat hastalığın 2 ilâ 14 günlük kuluçka süresi virüsün kanunda öngörülen yerlerde kapıldığının ispatını zorlaştırmakta. Bu sebeple çalışanların COVID-19’a yakalanmaları hâlinde temas içinde oldukları kişileri eksiksiz bildirebilmeleri önem taşımakta.

Çalışanın iş kazası geçirmesi hâlinde tazminata hak kazanması doğrudan işverenin tazminatla yükümlü olduğu anlamına gelmemekte, kurum tarafından işverenin iş kazasında kusurlu olduğunun tespiti hâlinde kurum işverene rücu ederek çalışana ödediği tazminatı elde etmekte. İşveren nezdinde kusur sayılan davranışların ihmalle işlenmesi yeterli. İşverenlerin çalışanlara sosyal mesafeye uygun, gerekli sıklıkla dezenfekte edilen ve havalandırma sistemi yeterli bir çalışma ortamı sağlaması, çalışanlarına gerekli hijyen eğitimini sunması ve çalışanların maske kuralına riayetini gözetmesi hem işin aksamadan ilerlemesi sağlayacak, hem de işvereni olası tazminat iddialarına karşı koruyacaktır.

G. Begüm Kayum,
Esq. Kayum & Demir Avukatlık Ortaklığı – Yönetici Ortak Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Bu yazı, ilk olarak Campaign Türkiye’nin 103. sayısında yayımlanmıştır.