COVID-19 günlerinde spora dair motivasyon

4 yıl önce

Uzman Klinik ve Spor Psikoloğu Berceste Şeber korona günlerinde kendi içsel ve dışsal motivasyonumuzu keşfetmeye neden ihtiyacımız olduğunu yazdı

Covid-19 hepimizi farklı konularda ve farklı seviyelerde etkisi altına almış durumda. Yaklaşık 3 ay boyunca tek bir mekan içinde bütün eylemlerimizi gerçekleştirmeye çalıştık. Hepimizin normalinde çalışma hayatı ile eşleştirdiği belli mekanlar, sosyalleşme ile eşleştirdiği restoranlar veya kafeler, spor hayatı ile eşleştirdiği belli parklar, sahiller veya spor salonları varken bir süredir zihnimizde bütün aktivitelerin eşleştiği tek yer hepimiz için ev oldu. Hareket alanımızın da oldukça kısıtlı olduğu bugünlerde spor veya egzersiz yapmak hem öncesinde spor hayatı olanların sürdürmesi gereken bir rutin haline dönüştü, hem de hiç spor yapmayanların hareket ihtiyacı olduğu için spora başlamalarını tetikledi.

Yeni normale geçtiğimiz bugünlerde dışarı çıkmaya başlamış olsak da Covid-19 henüz bitmedi ve sporumuzun bir kısmını evde, bir kısmını da sosyal mesafe kurallarına uyarak dışarıda sürdürmeye devam edeceğiz. Bu noktada hepimizin gündemindeki en büyük meselelerden biri de hiç kuşkusuz spora dair motivasyonu sağlamak. Peki motivasyon kaynağımızı bulmak ve bulduğumuzda devam ettirmek için neler yapabiliriz?

Motivasyonu bulmak için öncelikle kendi içsel ve dışsal motivasyonumuzu keşfetmeye ihtiyacımız var. ‘Spora neden başladım?’ ‘Yaptığım spora neden bu kadar yoğun emek veriyorum?’ gibi sorular bizi içsel motivasyon kaynağımızı bulmaya yöneltir. ‘Becerilerimi geliştirmek için, zevk aldığım için, beni içsel olarak beslediği için yapmam’ gibi örnekler içsel motivasyonumuzu temsil eder. Dışsal uyaranların azaldığı, kendi içimize döndüğümüz bugünlerde özellikle içsel motivasyonumuzu bulmak veya tekrar ortaya çıkarmak, sonrasında da içsel motivasyonumuza eşlik edecek dışsal motivasyon kaynaklarımızı hatırlamak motivasyonumuz için en büyük anahtardır.

‘Önümüzü tam olarak göremediğimiz bir dönemde hedef koymak mantıklı mı?’ sorusu bir çoğumuzun aklından geçmiş olabilir. Genelde bu soru üzerindeki kafa karışıklığı hedefleri nasıl algıladığımızla ilgilidir. Peki ne yapmalıyız? Uzun vadeli bilinmeyen bir gelecek için hedef koymaktansa bildiğimiz ile ilgili yani günlük veya hedefler koymak bu süreçte işimizi kolaylaştırır. Kontrol hissimizin azaldığı bugünlerde kontrolü hissetmek ve devamlılığı sağlamak için en basit yöntemlerden biri ise kısa vadeli hedefleri süreç hedefleri ile birlikte oluşturmaktır. ‘1 hafta içinde 4 saat kuvvet antrenmanı yapacağım’ ya da ‘Bugün 30 dakika yoga yapmak istiyorum’ gibi tamamen kendi kontrolümüzde olan, kazanmaya veya başarmaya dayalı olmayan süreç hedefleri çabayı ve sürdürülebilirliği kolaylaştırır.

Hedefler oluşturmuş ama o hedeflerden keyif almıyorsak yolunda gitmeyen bir şeyler var demektir. Ya hedefleri gerçekçi, ulaşılabilir şekilde oluşturmamış olabiliriz ya da kendi kendimize kullandığımız dil negatif çağrışım ile bir zorunluluğa dönüşmüş olabilir. ‘Bugün yapacağım 1 saatlik sporu tamamlamak zorundayım’ ile ‘Bugün yapacağım 1 saatlik sporu tamamlamak istiyorum’ cümleleri birbirinin neredeyse aynısıdır ama tek kelime ile spora dair zevkte ve beraberinde gelen motivasyonda fark yaratarak birbirinden ayrışır. Unutmayalım ki; hedefler zorunlulukların yansıması değil, hedefler isteğin temsili olduğunda motivasyon da beraberinde gelir.

Tüm bunlara ek olarak, kendimize sormamız gereken önemli bir soru vardır; ‘Beni hangi çevresel koşullar motive eder?’ Hepimiz bireysel özelliklerimizden dolayı farklı çevresel koşullarda, farklı ortamlarda daha çok motive oluruz. Kimimiz için ormanda veya sahilde spor yapmak yenilenmek gibidir, kimimiz için ise spor salonunda bir antrenör ile spor yapmak en büyük motivasyon kaynağıdır. Evlerde kaldığımız süreçte bile evimizin bir odası daha aydınlık ve geniş olduğu için spora dair motivasyonumuzu arttırabilecekken başka bir oda daha karanlık ve küçük olduğu için bizi motive etmeyebilir. Tek başına spor yapmak, bir arkadaşımız ile beraber yapmak veya ait olduğumuzu hissettiğimiz bir grup ile birlikte yapmak da tamamen bir seçim ve bu seçim motivasyonumuzu arttıracak önemli bir faktördür. Nerede olursak olalım o uygun çevresel koşulu bulma şansımız var. Önemli olan kendimizi keşfetmek!