Çek kanunu denemelerine devam

Karşılıksız çek keşide edilmesinin engellenmesi için uygulanacak yaptırımların ne şekilde olması gerektiği ülkemizde yıllardır cevabını bulamayan bir soru olarak karşımıza çıkmakta. Söz konusu yaptırımların belirlenmesinde hem çek alacaklısı ve çek keşidecisinin mağdur edilmemesi, hem de bir ödeme aracı olarak çekin ticari hayattaki güvenilirliğinin zedelenmemesi dikkate alındığından istikrarlı bir yaptırım rejimi belirlenememiştir.

Önceden 5941 sayılı Çek Kanunu’nda karşılıksız çek keşide eden keşideciye yaptırım olarak hapis cezası verilmekte idi. Bu yaptırım, ödeme güçlüğü yaşayan birçok kişinin hapis cezası almasına neden olmuş ve beraberinde birçok dramatik öyküyü getirmiştir. Hapis cezası olarak belirlenen yaptırım gerek ticari hayat gerekse de aile hayatı üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle değiştirilerek, bu kez karşılıksız çek keşide eden keşideciye “çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı” getirilmiş ve mağduriyetlerin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Ancak hapis cezasının kaldırılması karşılıksız çek sayısında ciddi şekilde artışa neden olmuş ve piyasalarda çeke olan güveni azaltmıştır. Bu sebeple yasa koyucu tekrar mevzuat değişikliği çalışmaları yapmaya başlamış ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı hazırlamıştır. Bu tasarı TBMM’de kabul edilmiş, yasalaşmayı beklemektedir.

Tasarı birçok kanunda değişiklikler öngörürken çekle ilgili değişiklikler 5941 sayılı Çek Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda değişiklik yapılarak düzenlenmiştir. TTK’da yapılan değişiklikle çekin unsurlarına iki adet yeni unsur daha eklenmiştir. Buna göre “banka tarafından verilen seri numarası ve kare kod” da çekin unsurlarına eklenmiştir. Bu unsurlardan herhangi birinin eksikliği, çekin kambiyo senedi vasfını etkileyeceğinden düzenleme ciddi bir değişiklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Çeklerin üzerinde banka seri numarası ve karekodun bulunmasının zorunlu olması ile çek alacaklısının çekle ilgili daha iyi bir şekilde bilgilendirilmesi amaçlanmıştır.

NOT: Devamı gelecek ay…

Av. Yunus Çelikbiz

HukukiBoyut

Bu yazı ilk olarak Campaign Türkiye Ağustos 2016 sayısında yayınlanmıştır.