Bir başarı hikâyesi: Pegasus yapay zekâ projesi

3 yıl önce

Organon Analytics COO’su Emrah Anayurt ve Pegasus Havayolları İş Zekası Yöneticisi Uğur Coşkun yaşanılan bir iş probleminde yapay zekâ ile nasıl çözüme ulaşıldığını, sürecin nasıl ilerlediğini anlattılar.

Uzun yıllardır birlikte çalıştığımız ve birçok projeye imza attığımız Pegasus Havayolları, Türkiye’de teknolojiyi, yenilikçiliği bir kültür haline getirmiş öncü şirketlerden bir tanesi.

İçinde bulunduğu sektörün gereği olarak ise maliyet yönetimi, fiyatlama, müşteri memnuniyeti, operasyonel mükemmellik gibi konuları optimize etmesi ve bunu sürekli olarak değişen şartlarda koruması gerekiyor.

Bir örnek proje ile bu problemlere bakış açılarını ve Organon Yapay Zekâ platformu ile bu problemleri birlikte nasıl çözdüğümüzü anlatmaya çalışacağız.

İş problemi

Pegasus bünyesinde günde 500’den fazla uçuş gerçekleştiriliyor. Her uçuşta Pegasus Havayolları’nın uçak içi hizmeti olan Pegasus Cafe’de ise yolcularına sundukları 30’dan fazla ürün bulunuyor. Hangi uçuşta hangi yiyecek ve içecekten ne kadar bulunması gerektiğinin belirlenmesi bir talep tahmini problemini tanımlıyor. Ancak bu sayıları belirlerken hem müşterilerin istedikleri üründen yeterli sayıda bulunması hem de fazla yükleme yapılırsa bozulan ürünler sebebiyle yaratılacak maliyetin kontrol altında tutulması ise bir optimizasyon ve kârlılık problemini ortaya çıkarıyor.

Başarı faktörleri

Müşteri memnuniyeti, fazla yükleme sebebiyle satılan ve boşa giden ürün sayısında azalma, müşteri talebini karşılayamama durumlarında azalma ve satış operasyonunun kârlılığı.

Elimizde bulunan bilgiler

Geçmiş satışlar; uçak doluluğu, uçağın niteliği, özel günler, uçuşun tarihi, uçuş saati, rotası, uçuş süresi, yolcu adedi, yolcuların uçuş sıklığı, yolcu özellikleri (çocuklu yolcu adeti, sadakat programı üyesi yolcu adeti vb.) Bu problemi çözme yöntemimizde ise en önemli noktalardan birisi “makine öğrenmesi” kavramı. Yukarıdaki problemi bir kereliğine çözmenin hiçbir verimlilik getirmeyeceği aşikârken, yapmamız gereken her bir uçuş sonrası yeni bilgilerden öğrenen bir algoritma ile sürekli kendini yenileyen, iyileştiren bir sistem oluşturmak. Ancak bu yenilemenin, algoritmanın bir kişi tarafından sürekli her uçuştan önce yenilenmesi, denenmesi, hangi değişkenin neyi etkilediğinin belirlenmesi ile yapılması pek de mümkün değil. Bu işlemin makine hızında ve otomatik olarak yapılması gerekir. Bu noktada ise çözüm olarak Organon Yapay Zekâ platformu üzerinden oluşturduğumuz otomatik makine öğrenmesi hizmeti devreye giriyor.

“Yapay zekâ algoritmaları tarafından veri kalitesi sürekli kontrol ediliyor, eksik veriler tahminle tamamlanıyor, yanlış olduğu tespit edilen veriler hesaptan çıkartılıyor.”

Kaldı ki, bu denli büyük bir ölçekte ve her gün gerçekleşen bir operasyonda anlık gelişen ve tüm geçmiş performansı değiştirecek gelişmeler olduğunda hemen yeni bir örüntü yaratabiliyor olmak da büyük önem taşıyor. Çünkü sistem yapay zekâ tabanlı olsa dahi insan müdahalesine de izin veriyor. İş birimlerinin süreçteki kontrolünü ve performans takibini de mümkün kılıyor.

Ayrıca yapay zekâ algoritmaları tarafından veri kalitesi sürekli kontrol ediliyor, eksik veriler tahminle tamamlanıyor, yanlış olduğu tespit edilen veriler hesaptan çıkartılıyor. Dolayısı ile hem bu problem özelinde performansını koruyan sonuçlar yaratılıyor hem de başka sorunların çözümünde kullanılacak daha zengin ve doğru bir veri havuzu kuruluyor.

Bu sorunlar ve girdiler dâhilinde Organon Yapay Zekâ platformunda, Pegasus Teknoloji Ekibi ile birlikte yaratılan çözüm yıllardır sorunsuz olarak, yük yaratamadan çalışıyor. Parametrik bir yapı ile her gün otomatik bir şekilde her ürün için yapılacak satışlar tahminleniyor ve bu tahminler doğrultusunda uçaklara stok yüklemesi yapılıyor.

Pegasus Teknoloji ekibinde İş Zekası Yöneticisi olarak görev yapan Uğur Coşkun ise uzun süredir bu sistem ile yönetilen Pegasus Cafe operasyonunda verinin bize anlattıklarının yorumlanmasıyla keskin bir başarı yakalandığının altını çiziyor:

“Satış süreçlerinde yaşanan stokta ürün bulunmaması kaynaklı ve müşteri memnuniyetini etkileyen şikâyetler azalmış ve kabin içi memnuniyeti artmış durumda. Bunun yanı sıra çöpe atılan, tüketilmeyen ürünler sebebiyle oluşan fire %15 oranında azalırken, fire maliyet/ciro oranımız 21% oranında azaldı. Satış yönünde ise ticari stratejinin başarısının yanında doğru uçağa doğru ürünün yüklenmesiyle beraber satışların ve karlılığın da proje sonrasında ciddi oranda arttığını gözlemledik. En büyük faydalardan biri ise operasyonel verimlilik alanında yaratılmış oldu. Önceden manuel yöntemlerle, uzun süreler ve büyük çabalarla yönetilebilen bir süreçte, hem otomatize ve müdahale gerektirmeyen bir süreç tasarlanmış oldu hem de insan hatası sonucu yaşanabilecek olumsuzluklar giderildi.

Pegasus Havayolları ve Organon Analitik olarak önümüzdeki dönemlerde ise ülkemizde geliştirilen bu teknolojilerin yerel operasyonlarda ve çok daha farklı ve yenilikçi alanlarda kullanılmasına dair çalışmalarımız devam ediyor.”

Emrah Anayurt, COO, Organon Analytics Uğur Coşkun, Pegasus Havayolları, İş Zekası Yöneticisi

Bu yazı ilk kez Campaign Türkiye’nin 105. sayısında yayımlandı.